Tiamana, he aha koe i tuku ai i te Tama a te Atua?

He teina Reimana te whakautu ki te pooti Arona Hohepa Paora Hackett | Whakahau | 09/14/2022

Maranga, ka haere tatou; nana, kua tata toku kaituku.

E te mau taea‘e e te mau tuahine no Helemani, auê te oto o te Fatu te Atua ia outou! Matthew 26:41 Na, e kore e ahei ia koutou te mataara tahi me ahau kia kotahi haora? Kia mataara me te inoi, kei uru koutou ki te whakamatautauranga; te hinaaro mau ra te varua, area te tino e paruparu ra.” He aha koe i tuku ai ia Hatana ki roto ki o koutou ngakau? He aha koe i whakapono ai ki te Matua o te teka? I tinihanga a Hatana i o tatou matua tuatahi[ 1], katahi ka whakapataritari ia i te riri ki a Kaina ki te kohuru i tona teina a Abela[2], inaianei na te pooti a te Hierarchy Katorika Tiamana, ka riro a Hatana hei rangatira mo te whenua o Tiamana!

Kaore au i te mohio he aha te mea i whakaawe i te hepara nui o Tiamana (Cardinal), to Eminen, ehara tenei i te ture a te Atua Kaha Rawa! Ko koe me nga tangata katoa e mahi ana ki te Atua to tatou Kaihanga, e mohio ana koe ki te maha o nga wairua kua riro ia Hatana mai i te ngautanga o te hua rahui a tae noa mai ki tenei wa! Ko tana herapima kua hinga e mahi ana i te whakahau a Hatana me whai turanga noa katahi ka timata te mahi whakangaro.

He Tangohanga na St. Robert Bellarmine SJ, De Romano Pontifice , lib. II, kapene. 30

“I runga i tenei: i te tuatahi, ki te noho tonu te titorehanga, ” i roto i te mahi ” [pono], i hono ki te Hahi i runga i te ahua o te ahua, e kore rawa e taea e ia te tapahia, ka wehea ranei i a ia “in actu ,” no te mea ko te ahua e kore e taea te whakakore. Engari karekau he tangata e whakakahore ana ka wehea “in actu ” etahi tangata i te Hahi. No reira, ko te ahua o te tangata e kore e “in actu ” i roto i te Hahi engari he tohu noa kei roto ia i te Hahi me hoki atu ki a ia. Mai te huru ra e, ia mo‘e ana‘e te hoê mamoe i nia i te mau mou‘a, e ere te tapao i tapaohia i nia ia ’na i roto i te aua, e faaite râ mai teihea nǎnǎ i horohia ’i e teihea aua e tia ’i ia faaho‘ihia mai. Ko tenei pono he whakapumautanga i roto i a St. Thomas e kii ana ( Summ . Theol. III, q. 8, a. 3) ko te hunga kahore nei i te whakapono e kore e hono “i roto i te mahi ” ki a te Karaiti, engari ka taea anake – me St. Ko Tamati i konei e korero ana mo te whakakotahitanga o roto, kaua ki te taha o waho e puta mai ana i te whaki o te whakapono me nga tohu e kitea ana. No reira, i te mea ko te ahua he mea o roto, kaua ko waho, e ai ki a Hato Tamati ko te ahua anake e kore e whakakotahi i te tangata, “in actu ,” ki a te Karaiti.

E te rangatira, me pehea e taea ai e koe tenei roopu pooti o to tuakana Pihopa te pooti ki te whakarereke i nga ture a te Atua Kaha Rawa? Ko te whakaakoranga a te Atua Kaha Rawa mai ano i te wa i homai ai e to tatou Atua nga ture ki a Mohi[ 3] tae noa ki a Ihu Karaiti, hei whakau i te whakaakoranga a te ture [4] . E toku ariki, tukua mai kia whakamaumahara ahau ki te Catechism of the Catholic Church – CCC 1955 “Te ture “atua me te maori”6 e whakaatu ana i te huarahi ki te tangata hei whai kia mahia ai te pai, kia tutuki ai tona mutunga. Te faataa ra te ture natura i te mau faaueraa matamua e te faufaa o te faatere i te oraraa morare. Tei ni’ai te hinaaro i te Atua e te auraroraa ia’na, te tumu e te haava o te mau mea maitai atoa, e te mana’o e aifaito te tahi. Ko ona ako matua kei roto i te Decalogue. Ko te ingoa o tenei ture he “taiao,” ehara i te mea mo te ahua o nga tangata pohehe, engari no te mea ko te take e whakatau tika ai no te tangata.

Kei hea ra enei ture i tuhia, ki te kahore i roto i te pukapuka o taua marama e kiia nei e tatou ko te pono? Kua oti te tuhituhi ki reira nga ture tika katoa; no reira, ka tapoko te ture ki roto ki te ngakau o te tangata e tika ana, ehara i te mea ka heke ki roto, engari ka tuhia tona tohu ki runga, ano he hiri i runga i te mowhiti e pa ana ki te waki, kare e whakarerea te mowhiti. Ko te ture maori he mea ke atu i te marama o te matauranga i homai e te Atua ki roto ki a tatou; na roto i te reira, e ite tatou eaha te tia ia tatou ia rave e eaha te tia ia tatou ia ape. Na te Atua i homai tenei marama, ture ranei i te hanganga. [5]

Ka rite ki ta to tatou Matua a Hato Paora o te Ripeka e whakaako ana ki a tatou ” “E toku Atua, whakaakona ahau ki te whakaatu i ahau. Me i mura katoa ahau i te aroha! I tua atu i tera: Me i waiata ahau i nga waiata whakamoemiti i roto i te ahi. o te aroha me te whakanui i nga mahi tohu whakamiharo i homai e te aroha kare i hanga ki runga ki a tatou! Ehara ianei i te mea he kawenga kia whakawhetai ki te Atua mo ana mea homai? .Te rohirohi i te hinaaro ia rahi atu â te here i teie Atua rahi, e mea iti ïa. Te pau ia tatou iho no’na, e mea iti ïa. Me aha tatou? Aue! ki taku whakaaro kua nui aku korero? Kao, ka korero atu ano ahau mena ka mohio ahau ki te pehea.
Kei te mohio koe he aha te mea e whakamarie ana i ahau? tika.”

E mihi ana matou ki nga tangata katoa, engari e kore e taea e matou te whakarereke i nga ture o te hahi. Ahakoa e kii ana nga ao katoa ko te Marama te Ra, ko te Ra te marama, kaore e taea e tatou te whakaae kia whakahē te ture maori. Ko nga whakaakoranga a te hahi Katorika Roma kua tukuna mai ki a tatou mai i a Ihu Karaiti to tatou Ariki ki te Pope tuatahi a Hato Pita , a kua whakakahangia i roto i nga rau tau o te pono. Mai i te Kaunihera o Trente ki te Kaunihera Tuarua o Vatican, me whakarongo tatou ki nga whakaakoranga Tapu kua tukuna mai i roto i nga karaipiture me nga tikanga tuku iho! Mai i te Angelic Doctor St. Thomas Aquinas OP e kii ana i roto i tana tuhi i roto i te Sunna Theologica “Ko tenei ako ko te mohio nui atu i nga whakaaro nui katoa o te tangata; ehara i te mea kotahi noa, engari tino. No te mea ko te wahanga o te tangata whakaaro nui te whakarite me te whakawa, a i te mea ko nga mea iti ake kia whakawakia i runga i te marama o etahi tikanga nui ake, e kiia ana he tangata mohio ia i roto i tetahi o nga tikanga e whakaaro ana ki te tino tikanga o taua tikanga. na i roto i te raupapa o te hanganga, ko te tangata nana i whakatakoto te ahua o te whare e kiia ana ko te tangata mohio me te tohunga, hei whakatete ki nga kaimahi iti e whakapai ana i te rakau, e whakapai ana i nga kohatu: “Naku i whakatakoto te turanga, ano he tohunga mohio.” 1 Korinetia 3:10). Oia atoa, i roto i te faanahoraa o te oraraa o te taata atoa, e parauhia te taata paari te paari, i te mea e e aratai oia i ta ’na mau ohipa i nia i te hoê hopea tano: “Te paari ra, o te haapao maitai ïa i te taata.” (Maseli 10:23). No reira, ko te tangata e whakaaro ana ki te tino take o te ao katoa, ara ko te Atua, ka kiia ko te tangata mohio. No reira ka kiia ko te whakaaro nui ko te matauranga ki nga mea atua, e ai ki a Augustin (De Trin . xii, 14). Tera râ, te faariro nei te haapiiraa mo‘a i te Atua ei tumu teitei roa ’‘e—eiaha noa i te mea e nehenehe ai oia e itehia na roto i te mau mea poietehia mai ta te mau philosopho i ite Ia ’na—“o ta te Atua i ite ra, tei roto ïa ia ratou te ite” (Roma 1:19). hoki ki te mea e mohiotia ana e ia anake e whakaatu ana ki etahi atu. No reira ua pii-taa-ê-hia te haapiiraa mo’a te paari ».

To koutou rangatira, he pononga ngakau whakaiti ahau na te Atua, ka tohe atu ahau ki a koutou kia tika te mahi me te whakatika i o teina Pihopa i tenei he. Kaua e tukua a Hatana ki te whakangaro i nga tangata o Tiamana, kaua hoki e tuku i nga wairua o nga minita katoa! Ma te marama o te Atua Kaha Rawa e homai te kaha ki a koe ki te mahi i te mea tika ka whakahoki ano i te kahui ki te Upoko Hepara, ara a Ihu o Nahareta, i mate i runga i te ripeka mo o tatou hara katoa! Tena koe e te Rangatira mo te panui i taku reta.

He pononga a te Ariki, a Ihu Karaiti,

Arona Hohepa Paora Hackett

Teina Reimana Hiringa

---

[1] Genese 3:1-7

[2] Genese 4:8-12

[3] Exodo 20:1-17

[4] Mataio 22:35-40

[5] http://www.scborromeo.org/ccc/p3s1c3a1.htm